Krystian Propola
Władysławę i Stanisława Krysiewiczów z pewnością porównać można do słynnej rodziny Ulmów z Markowej, bowiem również i oni oddali życie, chroniąc swoich żydowskich sąsiadów przed Zagładą.
Chronili Żydów pod stodołą
Małżonkowie prowadzili w okresie wojny gospodarstwo rolne, które znajdowało się we wsi Waniewo, leżącej podczas okupacji w obwodzie sokołowskim, a obecnie znajdującej się w gminie Sokoły powiatu Wysokie Mazowieckie. Jednocześnie też wychowywali wspólnie pięcioro dzieci.
To właśnie na terenie swojego gospodarstwa wykopali oni w stodole, pod klepiskiem podziemny schron, który stał się szansą na życie dla około 10 osób. Małżonkowie wzięli także na siebie trud przekazywania ukrywanym żywności i opieki nad nimi, zachowując to w tajemnicy nawet przed swoimi dziećmi.
Tragedia
Jednak w nocy z 7 na 8 września 1943 roku gospodarstwo zostało otoczone przez Niemców. Stanisław został schwytany na podwórzu, żandarmi zaczęli go bić, chcąc zmusić go do wskazania kryjówki. Wtedy Żydzi zaczęli uciekać - wszyscy zostali zastrzeleni.
Ciężko pobitego, leżącego na ziemi Stanisława, dobił jeden z żandarmów, strzelając mu w głowę. Władysława została aresztowana, a następnie zamordowana na żydowskim cmentarzu w Tykocinie.
Dzieci
Zbrodnia przeprowadzona przez żandarmów na Władysławie i Stanisławie Krysiewiczach była tragedią dla ich dzieci. Chociaż przeżyły one okres okupacji, po jego zakończeniu trafiły do sierocińca, gdzie zostały rozdzielone. Dwoje najmłodszych adoptowała rodzina zastępcza nadając im swoje nazwisko, to przyczyniło się do zerwania kontaktu z resztą rodzeństwa.
Do spotkania wszystkich dzieci Władysławy i Stanisława doszło dopiero w wiele lat po zakończeniu wojny.
Film
Naukowcy szacują, że Niemcy podczas II wojny światowej zamordowali około tysiąca Polaków, którzy pomagali ukrywającym się przed okupantem Żydom. Dzięki heroicznej działalności wielu mieszkańców Polski, w tym również dzisiejszego Podkarpacia, udało się uratować kilkadziesiąt tysięcy polskich obywateli pochodzenia żydowskiego.
Film zobaczyć można pod poniższym linkiem, na oficjalnym kanale IPN-u w serwisie YouTube:
Napisz komentarz
Komentarze