Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama orkiestra księżniczek Rzeszów październik 2025
PRZECZYTAJ TAKŻE:
Reklama

Marek Kida: Trzeci Maja dniem radości i dumy

Podziel się
Oceń

3 maja jest datą szczególną, ponieważ właśnie w tym dniu obchodzone jest państwowe Święto Narodowe Trzeciego Maja oraz kościelne Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski.
Marek Kida: Trzeci Maja dniem radości i dumy
Konstytucja 3 Maja – obraz Jana Matejki (1838–1893)

Drugie z wymienionych świąt - kościelne, bo od niego zacznę, zostało ustanowione na prośbę polskich biskupów przez papieża Benedykta XV w 1920 r. na dzień 3 maja. Upamiętnia ono śluby lwowskie króla Jana Kazimierza, który podczas potopu szwedzkiego powierzył Polskę opiece Matki Bożej. A także zobowiązał się zająć losem chłopów oraz mieszczan i zaprowadzić w państwie sprawiedliwość społeczną. Ślubowanie odbyło się 1 kwietnia 1656 r. w katedrze lwowskiej.

Ogólnie najazd szwedzki na osłabioną wcześniejszymi wyczerpującymi konfliktami zbrojnymi Rzeczpospolitą rozpoczął się 1655 r. i od tamtego czasu Szwedzi zajęli większość kraju, przy okazji nie stronili od niszczenia oraz rabowania katolickich kościołów (w Szwecji panował luteranizm). Tylko mobilizacja wszystkich sił w tym krytycznym momencie mogła uchronić Rzeczpospolitą Obojga Narodów. I tu nasz lokalny wielki akcent wydarzeń tamtych lat poprzedzający śluby lwowskie. W styczniu 1656 r. w Łańcucie zawiązała się konfederacja generalna. Była ona drogowskazem postępowania dla zachowania jedności narodowej oraz komendą do niezłomnej walki w obliczu zewnętrznego zagrożenia podstaw funkcjonowania Rzeczpospolitej (ze strony króla szwedzkiego Karola X Gustawa). Konfederacja łańcucka przy królu oraz jego ślubowanie w katedrze lwowskiej było początkiem końca szwedzkiego potopu i symbolem jedności narodowej ponad podziałami w sprawach najważniejszych dla dobra Ojczyzny w potrzebie. I zapowiedzią zmian ustrojowych, z różnych powodów niestety niezrealizowanych. 

Dlatego nieprzypadkowo łączy się ono też z obchodami Święta Narodowego Trzeciego Maja, które ustawowo jest dniem wolnym od pracy.

Co tego dnia świętujemy?

3 maja 1791 r. została uchwalona Konstytucja 3 Maja (czyli tak właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 roku). Ta ustawa zasadnicza porządkowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była to jedna z pierwszych na świecie nowożytnych spisanych konstytucji.

Jako akt prawny została stworzona w celu zlikwidowania wad i bolączek systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i korekty jej złotej wolności. Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan oraz szlachty. Chłopów stawiała pod ochronę państwa, kładąc kres w ten sposób nadużyciom pańszczyzny. Konstytucja zniosła pechowe dla kraju instytucje, czyli główną bolączkę systemu w postaci liberum veto. Do tej pory Sejm zostawał na łasce każdego posła, który z własnej inicjatywy lub potężnych magnatów, albo na skutek przekupstwa ze strony obcych sił politycznych za granicy mógł unieważnić w jednej chwili, wypowiadając słowa „liberum veto!” wszystkie z trudem wypracowane uchwały podjęte przez Sejm. Koniec liberum veto oznaczało koniec paraliżu ustawodawczego, a „ojcowie” tej ustawy zasadniczej określili ją jako ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny. 

Niestety przyjęcie ustawy zasadniczej 3 Maja wywołało wrogość sąsiadów Rzeczypospolitej. Podczas wojny w obronie Konstytucji 3 maja zostaliśmy zdradzeni przez króla Prus Fryderyka Wilhelma II i pokonani przez imperium rosyjskie Cesarzowej Katarzyny II sprzymierzonej z konfederacją targowicką – czyli spiskiem polskich magnatów przeciwnych wprowadzonym reformom diametralnie osłabiających ich wpływy. Po pełnej utracie niepodległości już po trzecim rozbiorze w 1795 roku, przez 123 lata niebytu państwowego na mapach świata Konstytucja 3 maja przypominała o dumie narodowej, inspirowała do walki o niepodległość, krzepiła serca i dawała nadzieję na lepsze jutro. Obchody Święta Konstytucji 3 maja były przez zaborców zakazane. Wraz z odrodzeniem Rzeczpospolitej już w roku 1919 uroczysty charakter świętowania został wznowiony. Niestety do ponownego „podziemia” ta uroczystość musiał zejść na skutek zdelegalizowania przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej, zaś po antykomunistycznych demonstracjach roku 1946 nie było obchodzone w kraju (oficjalnie zdelegalizowane przez komunistów w 1951 r.). Wraz z upadkiem komunizmu do Polski powróciło uroczyste, w pełni legalne Święto Narodowe Trzeciego Maja jako dzień wolny od pracy (przywrócono je ustawą z 6 kwietnia 1990 r.). Od 2007 roku, 3 maja jest również świętem narodowym Litwy, lecz nie jest dniem wolnym od pracy. 

3 maja jest dniem radości, dniem wolności, dniem jedności i dumy narodowej nas Wszystkich, zarówno w kraju jak i za granicą, gdzie święto to zawsze spajało – nigdy nie dzieliło. Witaj Maj! Trzeci Maj, u Polaków błogi raj!

 


Napisz komentarz

Komentarze

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: lózakTreść komentarza: 20 zł łapówki? Wstyd taką kwotę braćData dodania komentarza: 18.09.2025, 09:46Źródło komentarza: Lekarz z Ropczyc przyjmował łapówki, usłyszał ponad 500 zarzutówAutor komentarza: wyborcaTreść komentarza: Najgorsze jest to że oni kiedyś dorosną i zaczną rządzić....Data dodania komentarza: 18.09.2025, 09:45Źródło komentarza: VI Marsz Równości w Rzeszowie. Młode pokolenie przejęło głosAutor komentarza: KlausTreść komentarza: Tu nie ma rosyjskiej narracji! To Banderowskie prowokacje by wciągnąć NATO i Polskę do nie naszej wojny!Data dodania komentarza: 17.09.2025, 12:04Źródło komentarza: Raport po ataku dronów: 60 proc. komentarzy w sieci powiela rosyjską narracjęAutor komentarza: OjciecTreść komentarza: Dobre dobre! Młode pokolenie ! A co ono reprezentuje? Zboczenia, używki wszelkiej maści, rozwiązłość seksualna do dewiacji włącznie, tępota intelektualna. Wizytówka jak nic! Tragedia i dramat!Data dodania komentarza: 17.09.2025, 12:02Źródło komentarza: VI Marsz Równości w Rzeszowie. Młode pokolenie przejęło głosAutor komentarza: PiotrRZTreść komentarza: Ludzie wolą jeździć autem bo bilety MPK sa bardzo drogie, od tego zacznijcie zamiast bezsensownych artykułówData dodania komentarza: 13.09.2025, 17:50Źródło komentarza: „Wskocz do autobusu!” - będzie szybciej, taniej i wygodniej - zachęca dyrektor ZTM w RzeszowieAutor komentarza: JurekTreść komentarza: Jak się ktoś zajmie dojazdem np. z Racławówki do Rzeszowa na 6 rano, potem powrotem od 14:00 do 19:00, to zastanowię się nad przejściem na ZTM, tylko czemu jeszcze MPK mam po drodze? Po co dwóch prezesów do tego samego? A najlepszy jest MKS. Nie potraficie się dogadać co do jednej firmy? Rzeszowscy obywatele jeżdżą za darmo, MKS bierze słono, ZTM jak widać nie ma właściwego wpływu na zarząd miasta i ościenne gminy. Panie Burmistrz Boguchwały, może coś porobić z tematem należy, a Halo Rzeszów może zapyta Pana rządzącego i napisze.Data dodania komentarza: 9.09.2025, 20:23Źródło komentarza: „Wskocz do autobusu!” - będzie szybciej, taniej i wygodniej - zachęca dyrektor ZTM w Rzeszowie
Reklama
Reklama
Reklama