Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama orkiestra księżniczek Rzeszów październik 2025
PRZECZYTAJ TAKŻE:
Reklama

W Markowej obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów

Podziel się
Oceń

W Markowej na Podkarpaciu w niedzielę uczczono pamięć Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Na ich grobach złożono kwiaty i zapalono znicze, w kościele parafialnym została odprawiona msza św.
W Markowej obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów

Autor: Sławek Kasper/IPN

Obchody przypadającego w poniedziałek Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką rozpoczęły się od niedzielnej modlitwy przy grobie rodziny Ulmów w Markowej koło Łańcuta (Podkarpackie). 81 lat temu niemieccy żandarmi rozstrzelali Józefa i jego żonę Wiktorię, będącą w siódmym miesiącu ciąży, a następnie sześcioro ich dzieci. Razem z Ulmami zginęło ośmioro Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów.

„Zachowujemy pamięć o tych, którzy w nieludzkich warunkach zachowali się godnie. Nie zastanawiając się nad własnym życiem ratowali życie zagrożonych, prześladowanych Żydów” – powiedziała do zgromadzonych prezes Towarzystwa Przyjaciół Markowej Maria Ryznar-Fołta.

Na grobie Ulmów oraz innych mieszkańców Markowej, którzy podczas II wojny światowej ratowali Żydów, złożono kwiaty i zapalono znicze. „W ten sposób czcimy pamięć wszystkich Sprawiedliwych, o których przez lata nie mówiono, o których zapomniano, a oni ratowali swoich starszych braci w wierze” - dodała Ryznar-Fołta.

W niedzielnych uroczystościach uczestniczy m.in. 93-letni Eugeniusz Szylar, którego rodzice - Dorota i Antoni ukrywali na strychu domu siedmioro Żydów. Pomagali im przez 17 miesięcy - od stycznia 1943 r. do lipca 1944 r. Wszyscy przeżyli. Szylarowie mieli pięcioro dzieci.

O godzinie 13.45 w dawnym domu Szylarów, przeniesionym do skansenu w Markowej, rozpocznie się spotkanie z Eugeniuszem Szylarem.

fot. Sławek Kasper/IPN

Do Markowej w niedzielę przyjechali m.in. wiceprezes IPN Mateusz Szpytma oraz marszałek Podkarpacia Władysław Ortyl. W kościele parafialnym została odprawiona msza św.

Narodowy Dzień Pamięci jest świętem ustanowionym z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy. Przypada 24 marca, w rocznicę śmierci rodziny Ulmów.

Józef i Wiktoria Ulmowie mieszkali we wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, obecnie podkarpackim. Wiosną 1944 r. zostali zadenuncjowani, prawdopodobnie przez granatowego policjanta, że ukrywają Żydów. Niemieccy żandarmi z posterunku w Łańcucie 24 marca 1944 r. dokonali masakry w domu Ulmów. Najpierw zginęli Żydzi. Wśród nich dwie córki sąsiadów Ulmów – Goldmanów: Golda (Genia) Gruenfeld i Lea Didner z małym dzieckiem. Zamordowali także trzech braci Szallów, ich 70-letniego ojca Saula Szalla oraz kolejnego mężczyznę z rodziny Szallów.

Następnie na oczach dzieci Ulmów rozstrzelali Józefa i jego żonę Wiktorię. Na końcu zabili dzieci – ośmioletnią Stanisławę, sześcioletnią Barbarę, pięcioletniego Władysława, czteroletniego Franciszka, trzyletniego Antoniego i półtoraroczną Marię. W masakrze zginęło 16 osób.

W Markowej przed wojną żyło 120 Żydów, przeżyło 21. Część z nich ukrywała się we wsi.

Za pomoc Żydom, w 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali pośmiertnie uhonorowani tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 10 września 2023 r., decyzją papieża Franciszka, rodzina Ulmów została beatyfikowana.

W Markowej jest Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów. Budynek pokryty spatynowaną blachą przypomina prosty wiejski dom albo dużą stodołę. Obok rośnie owocowy Sad Pamięci nawiązujący do Ogrodu Sprawiedliwych w jerozolimskim Yad Vashem. (PAP)

al/ pad/


Napisz komentarz

Komentarze

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: KlausTreść komentarza: Tu nie ma rosyjskiej narracji! To Banderowskie prowokacje by wciągnąć NATO i Polskę do nie naszej wojny!Data dodania komentarza: 17.09.2025, 12:04Źródło komentarza: Raport po ataku dronów: 60 proc. komentarzy w sieci powiela rosyjską narracjęAutor komentarza: OjciecTreść komentarza: Dobre dobre! Młode pokolenie ! A co ono reprezentuje? Zboczenia, używki wszelkiej maści, rozwiązłość seksualna do dewiacji włącznie, tępota intelektualna. Wizytówka jak nic! Tragedia i dramat!Data dodania komentarza: 17.09.2025, 12:02Źródło komentarza: VI Marsz Równości w Rzeszowie. Młode pokolenie przejęło głosAutor komentarza: PiotrRZTreść komentarza: Ludzie wolą jeździć autem bo bilety MPK sa bardzo drogie, od tego zacznijcie zamiast bezsensownych artykułówData dodania komentarza: 13.09.2025, 17:50Źródło komentarza: „Wskocz do autobusu!” - będzie szybciej, taniej i wygodniej - zachęca dyrektor ZTM w RzeszowieAutor komentarza: JurekTreść komentarza: Jak się ktoś zajmie dojazdem np. z Racławówki do Rzeszowa na 6 rano, potem powrotem od 14:00 do 19:00, to zastanowię się nad przejściem na ZTM, tylko czemu jeszcze MPK mam po drodze? Po co dwóch prezesów do tego samego? A najlepszy jest MKS. Nie potraficie się dogadać co do jednej firmy? Rzeszowscy obywatele jeżdżą za darmo, MKS bierze słono, ZTM jak widać nie ma właściwego wpływu na zarząd miasta i ościenne gminy. Panie Burmistrz Boguchwały, może coś porobić z tematem należy, a Halo Rzeszów może zapyta Pana rządzącego i napisze.Data dodania komentarza: 9.09.2025, 20:23Źródło komentarza: „Wskocz do autobusu!” - będzie szybciej, taniej i wygodniej - zachęca dyrektor ZTM w RzeszowieAutor komentarza: Porodówka w Bieszczadach ma zostaćTreść komentarza: Zachęcamy też do obejrzenia filmu gdzie tłumaczymy kulisy procesu zamykania porodówki na kanale youtubeData dodania komentarza: 8.09.2025, 16:45Źródło komentarza: Wiceminister zdrowia obiecuje ratowanie porodówki w Lesku. "Są gotowe pomysły na uratowanie"Autor komentarza: lózakTreść komentarza: Z Rejtana na Matuszczaka nie jedzie żaden autobus nie licząc linii 49 która jeździ w takich godzinach że jeździ pusty. Chcąc korzystać z super MPKu muszę sie przesiadać na Dąbrowskiego lub na Piłsudskiego, podróż trwa ponad godzinę, autem jade 20min w korkachData dodania komentarza: 8.09.2025, 12:52Źródło komentarza: „Wskocz do autobusu!” - będzie szybciej, taniej i wygodniej - zachęca dyrektor ZTM w Rzeszowie
Reklama
Reklama
Reklama