Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
PRZECZYTAJ TAKŻE:
Reklama Eco Energy 24 – klimatyzacja Rzeszów

Pomnik Czynu Rewolucyjnego wpisany do rejestru zabytków. Czy to koniec sporu o jego przyszłość?

Podziel się
Oceń

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu podjął decyzję o wpisaniu Pomnika Czynu rewolucyjnego w Rzeszowie do rejestru zabytków. To ważny krok w kierunku zabezpieczenia tego kontrowersyjnego obiektu przed potencjalną rozbiórką. Warto jednak zaznaczyć, że decyzja ta nie jest jeszcze prawomocna i pozostawia pewne pole do manewru nowym właścicielom pomnika – Stowarzyszeniu Rodzin Żołnierzy Niezłomnych Podkarpacia.
Pomnik Czynu Rewolucyjnego wpisany do rejestru zabytków. Czy to koniec sporu o jego przyszłość?

Źródło: archiwum

Wpisanie obiektu do rejestru zabytków to formalne uznanie jego wartości kulturowych, historycznych lub artystycznych. Oznacza to, że obiekt ten podlega szczególnej ochronie prawnej. W praktyce oznacza to, że jakiekolwiek prace konserwatorskie, remontowe czy nawet wyburzeniowe wymagają zgody konserwatora zabytków.

Nieczysta walka o pomnik

Pat wokół  pomnika trwa od przynajmniej dwóch lat. Wszystko zaczęło się od decyzji Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, który nakazał ówczesnym właścicielom - oo. Bernardynom - ogrodzenie posesji i naprawę elementów monumentu, które stwarzały zagrożenie dla zdrowia lub życia. Bernardyni, zamiast wywiązać się ze swoich obowiązków, odwoływali się od decyzji nadzoru budowlanego do wyższych instancji. Sprawa ta ostatecznie zahaczyła o Wojewódzki Sąd Administracyjny, tłumacząc, że pomnik powinien być rozebrany, a nie naprawiany. 7 listopada 2022 roku WSA oddalił jednak skargę zakonników i podtrzymał decyzję Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. Bernardyni nie dawali jednak za wygraną i odwołali się dalej, tym razem do Naczelnego Sądu Administracyjnego. 

Do gry o odzyskanie, przekazanego w 2006 roku za symboliczną złotówkę od miasta dla Bernardynów pomnika, wkroczyły władze Rzeszowa. W 2023 roku Konrad Fijołek, podejmował rozmowy z zakonem Bernardynów. Wysłano pismo, prosząc zakonników o zajęcie stanowiska w sprawie pomnika, decyzji jednak nie było... 

Wszystko zmieniło się w połowie czerwca, kiedy to Bernardyni niezapowiedzianie ogłosili swoją decyzję. Pomnik przekazano Stowarzyszeniu Rodzin Żołnierzy Niezłomnych, którego prezes Marcin Maruszak otwarcie wypowiada się w kwestii wyburzenia symbolu Rzeszowa. Miasto, podobnie jak zdecydowana większość rzeszowian, określiło tę decyzję "niezrozumiałą", a kilka tygodni później wypowiedziało bernardynom umowę na utrzymanie porządku w zarządzanych przez nich Ogrodach Bernardyńskich

10 lipca br. miasto Rzeszów złożyło pozew do Sądu Okręgowego, domagając się zwrotu terenu o powierzchni około 80 arów, obejmującego pomnik oraz  Ogrody Bernardyńskie.

Decyzja nieprawomocna. Co zrobi właściciel pomnika?

Inicjatywa uruchomienia procedury uznania Pomnika Czynu Rewolucyjnego za zabytek rozpoczęła się sześć lat temu, po formalnym złożeniu wniosku przez Fundację Rzeszowską. Decyzję wydano dopiero niedawno. 

- W dniu 8 sierpnia 2024 roku decyzją nr Rz-RDZ.5130.9.2024.KC pod numerem A - 1827 wpisaliśmy do rejestru zabytków województwa podkarpackiego rzeźbę monumentalną - Pomnik Walk Rewolucyjnych w Rzeszowie położony na terenie działki ewidencyjnej nr 583/4 obr. 207 Rzeszów - Śródmieście, (KW RZ1Z/00149659/6), Gmina Miasto Rzeszów. Wpis do rejestru zabytków nie obejmuje czterech tablic inskrypcyjnych wmurowanych u podstawy Pomnika od strony południowo-wschodniej oraz tablic z herbem miasta znajdujących się u szczytu pomnika - informuje na swojej stronie WUOZ w Przemyślu. 

Decyzja urzędu jest jednak nieprawomocna. W ciągu 14 dni od dnia otrzymania stosownej informacji właściciel pomnika, czyli Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Niezłomnych Podkarpacia może złożyć odwołanie. O postanowieniu urzędu ochrony zabytków próbowaliśmy zapytać prezesa stowarzyszenia Marcina Maruszaka, niestety bezskutecznie - jego telefon milczy. 

Jeśli stowarzyszenie nie złoży odwołania od decyzji o wpisie do rejestru zabytków w wyznaczonym czasie, lub jeśli odwołanie to zostanie odrzucone, pomnik uzyska pełną ochronę prawną. Oznaczałoby to koniec sporów o jego przyszłość i rozpoczęcie prac konserwatorskich.

Co o decyzji WUOZ w Przemyślu sądzą władze Rzeszowa? - Do momentu kiedy nie otrzymamy decyzji nie chcemy komentować tego tematu - mówi Artur Gernand  z Kancelarii Prezydenta Rzeszowa. 

Kolejne kłopoty stowarzyszenia? 

To nie koniec zmartwień dla nowych właścicieli pomnika. Do rzeszowskiego Sanepidu i Straży Miejskiej wpłynęło zgłoszenie od miejskich aktywistów - tych samych, którzy w ubiegłym roku "na własną rękę" posprzątali otoczenie pomnika z ptasich odchodów -  " o podjęcie interwencji w sprawie pomnika Walk Rewolucyjnych w centrum Rzeszowa należącego do Stowarzyszenia Rodzin Żołnierzy Niezłomnych Podkarpacia (numer KRS 0000507582), którego prezesem jest Marcin Piotr Maruszak". 

Aktywiści zarzucają nowemu właścicielowi, że nie wywiązuje się z obowiązków dbania o monument. - Jest on zanieczyszczony ptasimi odchodami w stopniu stwarzającym zagrożenie zdrowotne i epidemiologiczne w miejscu publicznym - czytamy w zażaleniu do instytucji. 

Takie zdjęcie dołączyli rzeszowscy aktywiści do skargi do Sanepidu i Straży Miejskiej rzeszowscy aktywiści. 

- Warto podkreślić, że teren znajduje się w ścisłym centrum miasta, obok popularnego przystanku autobusowego, z którego najczęściej korzystają seniorzy oraz dzieci i młodzież, czyli osoby statystycznie najczęściej posiadające obniżoną odporność - wskazują aktywiści. - Skala oraz długi okres występowania zaniedbań może wskazywać, że działanie ww. Stowarzyszenia wypełnia nie tylko znamiona wykroczenia, ale i przestępstwa: „Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.” - alarmują. 


Napisz komentarz

Komentarze

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: wyborcaTreść komentarza: Pani sie rozłoży przed sądem to mur runieData dodania komentarza: 13.10.2025, 09:07Źródło komentarza: Liderka podkarpackiej Korony apeluje o wsparcie dla Grzegorza BraunaAutor komentarza: RomanTreść komentarza: Andrzej Hermanowicz czyli słynny Pan Hos zmarł wczesniej. W 2023 r.w sierpniu byłem osobiście i barakowóz stał cały ktoś celowo go spalił ,sam się nie podpalił zwłaszcza,że nikt tam w nim nie mieszkał.Data dodania komentarza: 9.10.2025, 22:18Źródło komentarza: Spłonął barak Pana Hosa - bohatera programu "Drwale i inne opowieści Bieszczadu"Autor komentarza: JurekTreść komentarza: Obejrzałem reklamę, nie przekonuje mnie to zupełnie, wyczytane z kartki moim zdaniem. Jestem prosty chłop ze wsi, tzn. chłop ze wsi wyjdzie, wieś z chłopa nigdy :), stąd wyczuwam sztuczne przemowy. Mam takie pytanie, lubię mleko, mam łazić po mieście z transparentem, że lubię? Pederaści i lesbijki byli, są i będą, nic mi do tego, kto co ma w domu, nie chcę oglądać i stać w korku przez jakąkolwiek demonstrację. Szanujmy się nawzajem poprzez ułatwianie życia w ramach prawnych obowiązujących i hetero i homo i nie wiadomo, wszystkim nam będzie się lepiej żyć w mieście innowacji, swoją drogą dziś kierujacy pojazdem na tablicy miasta innowacji wywołał taki atak śmiechu mojego i syna, że trudno było się opanować :). Może redakcja skupiona na wspieraniu dzieła zechce się pochylić nad głosem zwykłego szaraka.Data dodania komentarza: 8.10.2025, 19:35Źródło komentarza: VI Marsz Równości w Rzeszowie. Młode pokolenie przejęło głosAutor komentarza: AaaTreść komentarza: Jak dawniej rodzice radzili sobie z zakupami mając małe dzieci? Sama mam dwoje i też wszędzie z nimi chodziłam, nie potrzebowałam żłobka do pomocy. Za moment żłobki i przedszkola będą odciążać rodziców we wszystkim, a oni będą mieli tylko roszczenia. Zmierza to w bardzo złym kierunku 😞.Data dodania komentarza: 7.10.2025, 20:13Źródło komentarza: Dyrektorka MZŻ dla PAP: Rzeszowskie żłobki czynne także w soboty Ł Autor komentarza: RedakcjaTreść komentarza: W kwestii wychowania dzieci przez pary LGBT google podpowiada taki adres: https://www.teczowerodziny.pl/zasoby/wywiady-z-dziecmi-z-teczowych-rodzinData dodania komentarza: 7.10.2025, 00:50Źródło komentarza: VI Marsz Równości w Rzeszowie. Młode pokolenie przejęło głosAutor komentarza: JurekTreść komentarza: Rzeczowo wytłumaczone. Macie może z Google ilość możliwych odmian tego plusa (+)? Warto również podać link to tłumaczenia, wg prawa autorskiego. Nie odnieśliście się jako redakcja do możliwości adopcji przez LGBTQIA dzieci (małoletnich). W nawiasach tłumaczę z inn ego nasz piękny język.Data dodania komentarza: 6.10.2025, 19:26Źródło komentarza: VI Marsz Równości w Rzeszowie. Młode pokolenie przejęło głos
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama