Wywiad z Wójtem Gminy Trzebownisko: miał być szpital kliniczny, jest otwarty urząd, będzie żłobek i telewizja

Miał być szpital uniwersytecki w Trzebownisku, ale poprzedni wójt odmówił. Po półtora roku urzędowania obecny wójt dr Sławomir Porada otwiera urząd dla mieszkańców, uruchamia gminną telewizję i zapewnia, że zrealizował już 40 procent swojego programu wyborczego.

 W wywiadzie opowiada o największym sukcesie – żłobku w 100 procentach finansowanym z dotacji – oraz o utraconej w 2018 roku szansie na prestiżową inwestycję. Mówi też o geopolitycznym zagrożeniu dla gminy związanym z lotniskiem w Jasionce i o tym, jak przygotowuje lokalną społeczność na sytuacje kryzysowe. To szczera rozmowa o sukcesach, błędach poprzedników i wyzwaniach, przed którymi stoi jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się gmin Podkarpacia.

Obejrzyj i przeczytaj wywiad z Wójtem Gminy Trzebownisko, który przeprowadził Krystian Propola, materiał nagrał Jacek Miciuda.

Dr Krystian Propola, portal Halo Rzeszów: Znajdujemy się w urzędzie gminy Trzebownisko. Z nami jest wójt gminy, pan dr Sławomir Porada. Witamy serdecznie.​

Dr Sławomir Porada, Wójt Gminy Trzebownisko: Dzień dobry panu, dzień dobry państwu. Witam serdecznie.​

Pierwsze decyzje nowego wójta

Dr Krystian Propola: Od objęcia przez pana urzędu minęło już półtora roku. To jest już taki czas, kiedy możemy już zacząć zadawać pytania, które rzeczy się udały, które się nie udały. Ale najpierw chciałbym wrócić do momentu, kiedy po raz pierwszy wszedł pan do tego gabinetu jako wójt. Jakie były pańskie pierwsze decyzje ?​

Dr Sławomir Porada: To było tylko półtora roku temu i aż półtora roku temu. Pamiętam jak szedłem po schodach po zaprzysiężeniu i wiedziałem, że pierwszą moją decyzją będzie odblokowanie urzędów, w dosłownym tego słowa znaczeniu, a więc otworzenie tego urzędu dla mieszkańców. I z tego co pamiętam, to była moja pierwsza decyzja 6 maja po południu. Pierwsza decyzja była właśnie o to, że otwieramy urząd, który był wcześniej zamknięty, więc mieszkaniec mógł teraz bezpośrednio do każdego spokoju wejść i dodatkowo pełna transparentność jeżeli chodzi o zadawanie pytań, komunikowanie się z urzędem przez media społecznościowe, maile i tak dalej i tak dalej, tego mieszkańcom brakowało. Zresztą o tym też mówiłem w kampanii dość odważnie, że to będzie jedna z pierwszych decyzji. I tak się stało.​

Dr Krystian Propola: To jest też chyba trudne, bo jednak urzędy gminy nie cieszą się słowem najczęściej takiej otwartości. Kiedy myślimy urząd gminy, no to myślimy najczęściej pani 50 lat plus, zła, że ktoś przyszedł. To jest taki stereotyp, prawda? I czy ten stereotyp udało się już zwalczyć na terenie gminy ?​

Dr Sławomir Porada: To mieszkańcy muszą ocenić przede wszystkim, nie mi to oceniać. Natomiast ja od półtorej roku moim pracownikom tłumaczę jedną rzecz, którą kiedyś, dawno, dawno temu usłyszałem od wybitnego profesora prawa, świętej pamięci już, który szkolił nas na piątym roku. Tłumaczył nam, dla nas to było abstrakcyjne pojęcie, że nie ma petenta, nie ma strony w urzędzie, tylko w nowoczesnej administracji powinien być klient, a klient to osoba, która jest zadowolona z różnego rodzaju przyjęcia rozwiązania jego problemów. One nie zawsze będą pozytywne, bo nie zawsze przepisy prawa dają możliwość w pełni zadowolenia wszystkich, ale musi być godnie przyjęty jak klient. Jeżeli jesteśmy klientem, idziemy do różnego rodzaju usługodawcy, to temu usługodawcy zależy na tym, żebyśmy byli zadowoleni. I taka sama domena, taką samą też program próbuje realizować na etapie samorządu.​

Czy to się da, to już mieszkańcy muszą ocenić, ale z perspektywy tego półtora roku otrzymuje bardzo dużo też zwrotnych różnych informacji, feedbacków dotyczących tego, że jest zmiana podejścia urzędników do mieszkańca, do klienta mieszkańca, który tutaj przychodzi. Jest ten uśmiech, jest ta empatia, jest to zrozumienie, próba rozwiązania problemu. Zaznaczam, nie zawsze się wszystkie problemy da rozwiązać, bo to nie są też wszystko kompetencje Urzędu Gminy, ale czasami właśnie takie podejście empatyczne przynosi znaczący rezultat.​

Program wyborczy – 40 procent już zrealizowane

Dr Krystian Propola: To był tylko w sumie jeden z elementów pańskiego programu wyborczego. Jak pamiętam, on był rozłożony na sześć części. Ja sobie zanotowałem, żeby też nasi widzowie mogli sobie przypomnieć pańską ulotkę wyborczą, to o czym pan mówił. Pański program był podzielony na sześć obszarów: e-gmina, infrastruktura, kultura, edukacja, marketing, zdrowie. Ja wiem, że jest to dość trudne, ale jakby tak miał pan powiedzieć swoim wyborcom, na ile ten program został już w tym momencie zrealizowany ?​

Dr Sławomir Porada: Ja mogę to śmiało powiedzieć, że jest to około już 40% tego, co w programie wyborczym się znalazło po półtora roku. Jest tempo duże, myślę, że mieszkańcy to doskonale widzą. Nie obiecałem, że będzie spokojnie. Ma być zintensyfikowane tempo. Nie jest to moja tylko zasługa, bo w tym tempie przede wszystkim pracę uczestniczą moi współpracownicy, urzędnicy, którzy się myślę, że dopasowali do tego, co oczekują mieszkańcy.​

Program, który pan redaktor powiedział, powstał nie z mojej inicjatywy czy z moich współpracowników, ale jak państwo pamiętacie przeprowadziłem naprawdę badania naukowe, które za chwileczkę zostaną opublikowane w czasopiśmie naukowym, ale stanowiły one ponad 80% zasadniczego elementu całego programu wyborczego. To mieszkańcy stworzyli poprzez wypełnianie ankiet, czy drogą elektroniczną, czy w sposób tradycyjny, najistotniejsze potrzeby, zarówno te inwestycyjne, jak i te inwestycji miękkich, tych społecznych rzeczy, które w programie się znalazły.​

Więc ten program jest, konkludując, myślę, że w okolicach 30-40% już zrealizowany. Ja zapraszam wszystkich, drodzy państwo, tak jak obiecałem, jest to na stronie, mojej prywatnej, którą prowadzę, w której odhaczamy czy zaznaczamy różnego rodzaju rzeczy, które z tego programu są zrealizowane, są w trakcie realizowania, na jakim są etapie. Tam można śledzić pracę, postęp, realizację tych wszystkich rzeczy, które zostały w szóstce porady, tak nazwanej, w programie wyborczym wpisane.​

Przeszkody w realizacji

Dr Krystian Propola: A jakie takie największe przeszkody w realizacji tego programu, jak dotknął pan wójt na podkoł ?​

Dr Sławomir Porada: Zawsze w realizacji jakiegokolwiek projektu problemy są po stronie proceduralnej, to nie ulega wątpliwości. Chciałbym dużo szybciej różne rzeczy realizować, chciałbym różne rzeczy sprawniej realizować. Nie wszystko jest po naszej stronie, jeżeli chodzi o samorząd gminy, bo czasami trzeba czekać na różnego rodzaju zezwolenia, czy chociażby dofinansowania, które są w ramach promesy przyznane gminie, natomiast nie ma tej kropki nad i skutkującej ostatecznym przyznaniem w formie decyzji tych środków.​

Więc niektóre rzeczy muszą zostać troszeczkę, kilka miesięcy opóźnione. Ja myślę tutaj przede wszystkim o kwestii chociażby budowy dużej strefy rekreacyjnej na obiekcie Terliczka Nowa Wieś. Tam chcieliśmy to zrealizować już w obecnym roku, rozpocząć realizację. Niestety nie mamy ciągle jeszcze umowy ostatecznej podpisanej na dofinansowanie, a to są grube miliony tak naprawdę, które zamrozimy cedując je z budżetu gminy Trzebownisko, więc musimy te jeszcze kilka miesięcy poczekać na podpis ze strony Urzędu Marszałkowskiego.​

Druga rzecz to również kwestia, jak zawsze oczywiście, środków zewnętrznych. Pomimo tego, że budżet gminy Trzebownisko w tamtym roku przekroczył 200 milionów, mówię o 2025 roku, inwestycje to prawie 70 milionów, jeżeli chodzi o taki aspekt historyczny, to największy pułap kwotowy w ostatnich dekadach, ale ciągle tych środków nie jest wystarczająco.​

Natomiast myśmy przyjęli zasadę, że do naszych złotówki pochodzącej z naszych środków, tak naprawdę od mieszkańców, bo budżet w większości składa się z podatków, które pochodzą od mieszkańca, do tych środków musimy dokoptować środki zewnętrzne. Taka inżynieria pozwala nam na zrealizowanie dużo większej ilości inwestycji.​

Geopolityka i bezpieczeństwo

Dr Krystian Propola: Myślę, że tutaj Trzebownisko też jest dość specyficzną gminą, bo oprócz tych czynników, o których pan wójt wspomniał, czyli kwestie finansowe, kwestie polityki wewnętrznej, no to mamy też politykę zewnętrzną, w zasadzie geopolitykę. No jak wiemy, między innymi Jasionka też już się pojawia w mowach rosyjskich polityków, co też niejako w pewien sposób naraża ten region na różnego rodzaju problemy w przyszłości, albo może narazić. I chciałbym zapytać, czy to jest też ten czynnik, który może wpływać na to, jak w tym momencie tutaj realizowana jest polityka gminy ?​

Dr Sławomir Porada: Tak, jeżeli chodzi o stricte gminę Trzebownisko, to oczywiście największą naszą obawą i funkcjonowaniem to jest ta geopolityka, która chyba nigdzie w kraju, jak w gminie Trzebownisko, nie weszła, nie zeszła tak nisko. To, co dzieje się oczywiście na lotnisku, cały hub, cała otoczka bezpośrednio przekłada się również na nasze poczucie bezpieczeństwa jako mieszkańców. Oczywiście staramy się robić wszystko, aby być przygotowanym do różnych sytuacji kryzysowych, sytuacji, które miejmy nadzieję, że nie wystąpią, ale też nie zaklinamy rzeczywistości.​

Wiemy, w jakim położeniu jesteśmy, wiemy, co mamy na terenie gminy Trzebownisko, wiemy, że lotnisko działywuje nie tylko na nasz samorząd, ale na cały subregion podkarpacki, tutaj aglomeracyjny, że tak powiem. I to stanowi w tym momencie wielką obawę zwykłego mieszkańca gminy Trzebownisko do tego, jaka będzie nasza przyszłość.​

Powiem tak, oczywiście ja nie jestem ekspertem i nigdy nie byłem od spraw militarnych, od tego są profesjonaliści, natomiast wiemy, że jako mieszkańcy, jako ludność cywilna nie jesteśmy na sytuacje ekstremalne, które mogą wystąpić, nie związane wcale z atakiem, ale ze zwykłymi wypadkami które mogą się zdarzyć w związku z konwojami, w związku z różnego rodzaju transportami, które są, nie jesteśmy na takie rzeczy przygotowani.​

Prace, które my podejmujemy jako gmina na płaszczyźnie samorządu gminy Trzebownisko są jednym z wielu kroków, które należy podjąć, żeby to społeczeństwo przede wszystkim wyedukować, przećwiczyć, aby im wskazać różnego rodzaju możliwości i metody czy ewakuacji, czy reagowania w sytuacji realnego kryzysu. Więc to jest myślę, że w tej kadencji największym zagrożeniem funkcjonowania, spokoju i stabilizacji rozwojowej dla naszej gminy.​

Najnowsze decyzje sesji Rady Gminy

Dr Krystian Propola: Niedawno odbyła się kolejna sesja Rady Gminy. Chciałbym zapytać o to dlatego, że tam pojawiło się dość sporo decyzji jakby nie patrzył i chciałbym aby pan wójt odniósł się do nich, bo też nie każdy mieszkaniec ma czas na śledzenie kolejnych sesji Rady Gminy. Co tam w ostatnim czasie się działo ?​

Dr Sławomir Porada: Dużo zawsze się dzieje panie redaktorze, szanowni państwo. Ja zawsze staram się na końcu w sprawach różnych podsumowywać ten okres między jedną kadencją a drugą kadencją. Mieliśmy też szereg kluczowych uchwał, które dotyczą funkcjonowania gminy Trzebownisko, jak chociażby bardzo kluczowy, bardzo ciekawy program profilaktyki zdrowotnych, wizyt i patronażowych i to, co było domeną ostatniej sesji, program zdrowotny dedykowany wadom postawy wśród najmłodszych.​

Ale też kwestia powołania spółdzielni energetycznej, a więc szukania, szukania sposobności na oszczędności związane z bieżącymi wydatkami w naszej gminie. Bo, jak mówimy, dzisiaj rozmawiamy o inwestycjach i one są oczywiście kluczowe, ale proszę również pamiętać o tym, że rolą każdego odpowiedzialnego samorządu jest również urealnienie kosztów funkcjonowania takiego samorządu. Inwestowanie to jest proces, który się kończy w pewnym momencie, a później dochodzi do utrzymania tego wszystkiego, co udało się wybudować.​

Spółdzielnia energetyczna, która nie jest jakimś innowacyjnym wymysłem tylko i wyłącznie naszej gminy, bo funkcjonuje w wielu samorządach, również ościennych, ma być taką propozycją do tego, aby w pierwszej kolejności przede wszystkim na budynkach komunalnych, to jest szkołach, obiektach dosłownie komunalnych i zamontowywać różnego rodzaju alternatywne źródła, ale przede wszystkim tą energię w sposób preferencyjny sprzedawać i później odzyskiwać. To jest projekt długoletni, to nie jest rzecz, która realnie przyniesie korzyści w ciągu jednego czy dwóch lat. Myśmy to rozpisali na cztery kolejne lata i myślę, że w końcowym roku, w 2028 bodajże, pokażemy realne oszczędności.​

Utracona szansa: szpital uniwersytecki

Dr Krystian Propola: A wspomniał pan wójt w pewnym momencie na sesji o inwestycji, która ostatecznie nie doszła do skutku. Czy mógłby pan rozwinąć temat, o co dokładnie chodziło ?​

Dr Sławomir Porada: W każdym samorządzie czasami otwierają się różnego rodzaju okienka, czy różnego rodzaju propozycje, których nie wolno nie wykorzystywać. W tej kadencji, w tym roku otwarła się taka propozycja dotycząca budowy żłobka w gminie Trzebownisko, w 100% finansowanego ze środków zewnętrznych. Naprawdę zasłużyłbym na wielką karę, gdybyśmy jako gmina z tego nie skorzystali.​

Wracając do odpowiedzi na pańskie pytanie, w 2018 roku pojawiła się szansa na zlokalizowanie w gminie Trzebownisko szpitala klinicznego, jeszcze nie uniwersyteckiego. To dopiero później był szpital uniwersytecki, ale już pomysł na lokalizację takiego szpitala, władze uczelniane szukały miejsca i uczestniczyłem w tych rozmowach z panem rektorem ówczesnym, profesorem Czopkiem i teren, który zaproponowaliśmy jako gmina, i którym był Uniwersytet zainteresowany, to teren pomiędzy Łąką i Trzebowniskiem.​

Bardzo atrakcyjny teren, na którym mógłby taki obiekt powstać. To była lepsza lokalizacja moim zdaniem niż lokalizacja obecna, bo w bardzo bliskim położeniu i Rzeszowa, i Szpitala Klinicznego nr 2, przy ciągu drogi wojewódzkiej i drogi krajowej. Nie byłoby też problemu z odrolnieniem tych terenów, bo te tereny mają klasę trzecią, więc na obiekty użyteczności publicznej najmniejszego problemu by z tym nie było. Dodatkowo byłby oczywiście wybudowany zjazd z drogi ekspresowej.​

Oprócz tego sprawy prestiżowej związanej z tym, że to szpital uniwersytecki byłby w gminie Trzebownisko, to również byłby to wymierny efekt dla mieszkańców, jeżeli chodzi o tę część gminy, ale przede wszystkim to również szansa dla lokalnych przedsiębiorców i kolejnego koła napędowego infrastruktury gminnej. Niestety, drodzy państwo, mój poprzednik nie zgodził się na takie rozwiązanie. Doszło do odmówienia i ta inwestycja, jak już wiemy, jest realizowana teraz w gminie Świlcza.​

Bardzo serdecznie gratuluję też władzom Świlczy, że tak skutecznie o to zabiegały. Natomiast mówię jako lokalny patriota gminny, że jest mi z tego tytułu troszeczkę przykro, że nie udało się tego zrealizować tu w gminie Trzebownisko.​

Współpraca z radnymi

Dr Krystian Propola: Zasygnalizował pan wójt tutaj kwestię różnicy wizji w rozwoju gminy, więc muszę o to zapytać. Jak układa się panu współpraca z radnymi? I mam tutaj na myśli nie tylko większość, ale również opozycję.​

Dr Sławomir Porada: Drodzy państwo, ja staram się zawsze merytorycznie podchodzić do współpracy z osobami, które też mają prawo do tego, aby mieć inne zdanie i do tego się trzeba też przyzwyczaić, że opozycja jest po to, żeby też różnego rodzaju rzeczy krytykować. Cenię krytykę konstruktywną, bardzo cenię. Ona jest motorem też takim, który mnie napędza i nie mówi mi, że wszystko jest idealnie, bo nie o to chodzi.​

Ja bardzo pozytywnie oceniam współpracę z Radą obecną. Jest to Rada merytoryczna, są to radni, z którymi dyskutujemy, wspólnie realizujemy i budżet, który uchwalamy, bo ten budżet na 2025 rok został jednogłośnie przyjęty przez wszystkich, więc wszyscy uczestniczą w realizacji tego budżetu.​

Przypomnę, że 5,5 tys. mieszkańców w pierwszej i jedynej turze za tym programem zagłosowało. Nie tylko za osobą wójta, ale za osobą, która miała za sobą program wyborczy. No i ja ten program wyborczy krok po kroku realizuję.​

Drodzy państwo, ja zawsze powtarzam, naprawdę wójtem się tylko bywa. To jest jakiś czasookres dany przez wyborców, czasookres, który się kiedyś skończy. Natomiast, ja to zawsze powtarzałem i powtarzam, chciałbym tym mieszkańcom gminy Trzebownisko, w którym mi się żyje dobrze, tak, jak to samo to, nasze hasło promocyjne, ten dobry adres, żeby po prostu mi przez resztę mojego życia towarzyszył. I po prostu taki jest cel tej kadencji, żeby to też usmysłowić, że to wszystko, co robimy, to są rzeczy, które robimy dla mieszkańców, to znaczy dla siebie, bo ja jestem mieszkańcem przede wszystkim.​

Wspólne działanie dla dobra gminy

Dr Krystian Propola: No i chyba na to też liczą mieszkańcy, że koniec końców, jeśli będzie jakaś tam różnica zdań, no to dobra, niech się pokłócą, ale koniec końców każdy liczy, że jednak to dobro gminy zawsze zwycięży i te wspólne projekty też będą realizowane. Nie wiem, czy w gminie w ostatnim czasie takie przypadki już się zdarzały, że rzeczywiście radni obydwu stron, że wójt, wszyscy razem zadziałali dla dobra mieszkańców.​

Dr Sławomir Porada: Tak, to jest bardzo częste. To są rzeczy, które są kluczowe dla mieszkańców, jak chociażby kwestia podniesienia puli na stypendia dla uczniów, czy zapewnienia środków na półkolonie. Nie tylko tych inwestycyjnych twardych, ale tych inwestycyjnych miękkich, bo oświata to inwestycja przede wszystkim. I tutaj zgoda radnych jest zawsze jednogłośna.​

W sprawach kluczowych nie ma tutaj wielkich rozbieżności, jeżeli chodzi o radnych w kwestiach funkcjonowania samorządu. Aczkolwiek każdy ma prawo do swojego zdania, do swojej opinii. Natomiast wiemy, że naszą rolą i odpowiedzialnością jest pokierowanie w tej kadencji gminą, aby ona była gminą nowoczesną, gminą, z której jesteśmy jako mieszkańcy dumni przede wszystkim i gminą, która się dynamicznie rozwija.​

Myślę, że po roku funkcjonowania wymierny efekt funkcjonowania Gminnego Centrum Kultury jest widoczny dla mieszkańców. Takich decyzji też w minionym okresie było sporo, jeżeli chodzi o chociażby połączenie Gminy i Ośrodka Kultury z Centrum Kultury i Sztuki w Łące. Dość odważna decyzja, jednogłośność radnych. Wiedzą, że trzeba te sprawy uporządkować.​

Podsumowanie półtora roku urzędowania

Dr Krystian Propola: To na sam koniec takie prowokacyjne pytanie. Trzy najważniejsze rzeczy, które udało się w czasie tego okresu pańskiego urzędowania zrobić ?​

Dr Sławomir Porada: Pierwsza to oczywiście otwarcie urzędu, zmiany mentalnościowej w podejściu do mieszkańca, to na pewno. Kolejna rzecz to sprawa, myślę, że kultury, bardzo istotna, a więc podniesienie, myślę, że o kilka poziomów kultury jeżeli chodzi o ilość zajęć, wyjścia, oczekiwania mieszkańców, stworzenia filii i domów kultury w każdej miejscowości. To, co w programie również zapowiadałem, utworzenie jednej zcentralizowanej jednostki, która świetnie zarządza kulturą na dużym poziomie i tej kultury nowoczesnej, i tej tradycyjnej, a najlepsze jest to łączenie nowoczesności z tradycją. To się pięknie udało.​

No i oczywiście to, co jest zawsze domenem samorządowca, to te inwestycje. Mogę być tutaj posądzony o brak troszeczkę skromności, ale żłobek, pozyskanie pieniędzy, pierwszy raz w historii gminy Trzebownisko 100% finansowania inwestycji, to było spore osiągnięcie, to był spory sukces, z tego jestem bardzo dumny. Żłobek jest nam bardzo potrzebny, dostaliśmy dofinansowania ponad 17 milionów na wybudowanie i wyposażenie tego żłobka i ponad 8, blisko 8 milionów na utrzymanie tego żłobka przez kolejne 36 miesięcy.​

Ale to co dla mnie jeszcze jest bardzo ważne, pan redaktor prosił o trzy rzeczy, ale jeszcze jedna rzecz mi się nasuwa, to proszę państwa, panie redaktorze, to myślę, to z czego mieszkańcy są zadowoleni, a więc pełna transparentność informacji, to co się dzieje w samorządzie. Czy przez nowoczesne środki komunikacyjne, typu media społecznościowe, strona internetowa, aplikacje, które powstały, które są również dedykowane mieszkańcom, kończąc na różnego rodzaju biuletynach, które wychodzą.​

Otwieramy telewizję naszą gminną. Na początek z newsami, z informacjami, ale myślimy, że będzie się to pięknie rozwijać i będziemy mieć telewizję, która będzie i w paśmie internetowym, ale też będzie w paśmie telewizji Vist, którymi abonentami są bardzo duża ilość mieszkańców, więc będzie można różnego rodzaju informacje już sobie w telewizji po prostu mówiąc wprost oglądać.​

Dla mnie bardzo istotne jest to, że samorząd ma informować o wszystkim, co się dzieje. O tych dobrych rzeczach, o tych też gorszych rzeczach, o komunikatach. Pamiętajmy również, że jest to nam potrzebne z punktu widzenia bezpieczeństwa, aby ten pas transmisyjny dla mieszkańców informacyjny był bardzo powszechny.​

Dr Krystian Propola: Naszym gościem był dr Sławomir Porada, wójt gminy Trzebownisko. Dziękuję bardzo za rozmowę.​

Dr Sławomir Porada: Ja bardzo serdecznie dziękuję panu redaktorowi, państwu i zapraszam wszystkich pod dobry adres w gminie Trzebownisko. Dziękuję.