6,5 miliarda złotych na nowe miejsca dla najmłodszych. Koniec z gminami bez ani jednego żłobka na Podkarpaciu

W stolicy Podkarpacia odbyło się dzisiaj ważne spotkanie dotyczące rozwoju opieki wczesnodziecięcej w regionie. W wydarzeniu uczestniczyła Aleksandra Gajewska, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, wraz z Teresą Kubas-Hul, wojewodą podkarpackim, oraz posłanką Joanną Frydrych. Głównym tematem rozmów było wyzwanie, jakim jest zapewnienie dostępu do opieki nad najmłodszymi dziećmi w regionie.

- Jestem dziś w Rzeszowie, by razem z panią Teresą Kubas-Hul, wojewodą podkarpackim i panią posłanką Joanną Frydrych podjąć się jakże ważnego tematu, czyli rozwoju opieki wczesnodziecięcej  – mówiła Aleksandra Gajewska. Podkreśliła, że na Podkarpaciu aż 66 gmin to tzw. białe plamy, czyli obszary, w których nie ma żadnej oferty opieki wczesnodziecięcej – ani publicznej, ani prywatnej. Brakuje tam żłobków, klubów malucha oraz dziennych opiekunów. Sytuacja ta dotyczy 42 procent gmin w całej Polsce, co stanowi ogromne wyzwanie dla rządu.

Rewolucyjne zmiany w programie „Aktywny Maluch”

Wiceminister Gajewska ogłosiła, że priorytetem rządu jest zmiana tej sytuacji. „Naszym priorytetem jest, aby to zmienić” – zapowiedziała. W tym celu program „Maluch+” został przekształcony w „Aktywnego Malucha 2022-2029”. Rewizja Krajowego Planu Odbudowy (KPO) pozwoliła na przeznaczenie rekordowej kwoty 6,5 miliarda złotych na ten program, co ma umożliwić stworzenie 102 tysięcy nowych miejsc żłobkowych. - To rewolucja, to ogromne wyzwanie, to upowszechnienie opieki wczesnodziecięcej. Wierzę, że uda się nam osiągnąć cel, bo jest to niezwykle ważne zadanie, oczekiwane społecznie – dodała Gajewska.

W ramach programu wprowadzono istotne zmiany, które szczególnie zainteresują samorządowców. Główna zmiana dotyczy finansów – kwota dofinansowania stworzenia jednego miejsca żłobkowego wzrosła z 35 862 zł do 57 528 zł. 0 Jest to znacząca zmiana i na pewno poprawi sytuację samorządów, które mogą wciąż w ramach tego naboru wnioskować o dofinansowanie – podkreśliła wiceminister.

Program „Aktywny Rodzic” – nowa pomoc dla rodzin

Aleksandra Gajewska zwróciła również uwagę na program „Aktywny Rodzic”, który wprowadza trzy nowe świadczenia dla rodzin z dziećmi do lat 3: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. 

Program ten ma na celu zapewnienie stabilizacji zarówno dla samorządowców, jak i dla rodziców. - Jestem przekonana, że tak skonstruowany i przemyślany przez nas system najpierw tworzenia miejsc przez „Aktywnego Malucha” i utrzymania ich przez „Aktywnego Rodzica” da poczucie stabilizacji dla samorządowców, którzy będą chcieli tworzyć te miejsca, ale przede wszystkim stanowi ważną odpowiedź na potrzeby mieszkańców i mieszkanek – podsumowała wiceminister.

Spotkanie z samorządowcami – klucz do sukcesu

Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki, poinformowała, że w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim odbyło się spotkanie ze wszystkimi samorządowcami z regionu. - Przekazujemy im istotne informacje w obszarze zarządzania kryzysowego, polityki społecznej, czy też spraw obywatelskich. Między innymi bardzo dobre informacje dotyczące zmian w programie „Aktywny Maluch 2022-2029 – mówiła Kubas-Hul.

Wojewoda przypomniała, że nabór wciąż trwa, a zainteresowanie programem jest duże. - W tym roku mamy 90 nowych wniosków. W większości umowy na realizację zostały już podpisane. Kilka projektów jest jeszcze w trakcie rozpatrywania. Niebawem te umowy także zostaną podpisane  – dodała. Podkreśliła, że dla województwa podkarpackiego dostępne jest jeszcze około 224 mln zł, co powinno zachęcić samorządowców do składania kolejnych wniosków. - Jestem przekonana, że przy tych bardzo korzystnych zmienionych warunkach finansowych zainteresowanie będzie bardzo duże i bardzo szybko tę kwotę zagospodarujemy – podkreśliła wojewoda.

Teresa Kubas-Hul zaznaczyła również, że aneksowane są umowy zawarte wcześniej, jeszcze w 2023 r. Zwiększona kwota dofinansowania na jedno dziecko w żłobku obejmuje również umowy wstecz. - Będziemy prowadzić spotkania indywidualne, w szczególności z samorządowcami z tych gmin, gdzie są jeszcze wspomniane białe plamy na mapie województwa. Naszą aspiracją jest, aby na terenie każdego samorządu powstała, chociażby jedna placówka opieki nad najmłodszymi dziećmi – zaznaczała.

Wsparcie dla rodziców i wzrost demografii

Poseł Joanna Frydrych zwróciła uwagę, że rodzice, decydując się na dziecko, patrzą perspektywicznie, czy jest jakieś miejsce, w którym ich pociecha będzie miała zapewnioną opiekę, pomoc i wsparcie. - Dotąd zdarzało się też tak, że mamy wychodziły z rynku pracy, ponieważ same musiały opiekować się dziećmi. Nie miały wsparcia finansowego, aby móc zatrudnić nianię, czy przekazać dziecko pod opiekę w żłobku. Naszą ideą jest, aby rodzic wrócił na rynek pracy, mając poczucie, że jego dziecko ma faktycznie zapewnioną opiekę i bezpieczeństwo – mówiła Frydrych. Wyraziła nadzieję, że oba programy mogą okazać się wsparciem dla pobudzenia demografii w regionie.

Aktualnie na terenie województwa podkarpackiego funkcjonują 272 instytucje opieki nad dziećmi do lat 3, oferujące łącznie 10 987 miejsc. Wśród nich znajdują się 110 instytucje samorządowe z 5 855 miejscami. Budżet programu w skali kraju na tworzenie i funkcjonowanie nowych miejsc opieki wynosi ponad 6,4 mld zł, w tym: KPO w wysokości 2,73 mld zł i FERS w wysokości 3,76 mld zł z uwzględnieniem współfinansowania krajowego.

W latach 2011-2022 w ramach programu „Maluch+” udało się stworzyć 3099 miejsc w 85 placówkach gminnych oraz 2782 miejsca w 106 placówkach niepublicznych. Kolejna edycja „Aktywnego Malucha” trwa. Tylko w 2024 roku podpisano 90 umów, w tym 78 umów z samorządami i 12 umów z podmiotami niepublicznymi. Łączna kwota wynikająca z podpisanych umów to ponad 110 mln zł, co pozwoliło utworzyć 1153 miejsca dla dzieci.